به نقل از «فرارو»

شبیخون به آب‌های زیرزمینی

تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۰۷۷۶۹

داریوش مختاری ، درباره حفر چاه و تاثیر آن بر تشدید مشکلات آب‌های زیرزمینی اظهار داشت: تا سال ۱۲۹۹ فناوری‌های ما بیشتر در حد برداشت آب از قنات بوده است و آب شهرها، روستا‌ها و کشاورزی؛ از قنات، چشمه و رودخانه‌ها تامین می‌شد یعنی انتقال آب ثقلی بود و در حد محلی بند‌هایی می‌ساختند و آب را انتقال می‌دادند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مثلا روی رود کر ۱۲ بند سنتی داریم، به این ترتیب که سطح آب را بالا می‌آوردند و به داخل شبکه آبیاری سنتی منحرف می‌کردند، یعنی در تامین آب کشاورزی، شهر‌ها و روستا‌ها فناوری پمپ نداشتیم و همه چیز بر اساس نیروی ثقلی و وزنی بود؛ تا اینکه فناوری پمپ در دهه ۱۳۱۰ وارد کشور شد و دهه ۳۰ و ۴۰ تا دهه ۵۰ نیز گسترش یافت و در این سه دهه تعداد چاه‌های حفاری شده به ۲۰۰ هزار حلقه رسید.

به گزارش ایلنا وی ادامه داد: در دهه ۶۰ و ۷۰ سالانه به طور میانگین تقریبا هر سال ۱۰۰ هزار حلقه و اکنون به یک میلیون حلقه چاه رسیده‌ایم که از این تعداد حدود ۴۰۰ هزار حلقه کم‌بازده و غیرمجاز و ۶۰۰ هزار حلقه چاه هم فعال اعم از عمیق، نیمه‌عمیق و سطحی هستند.

این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: زمانی که فناوری پمپ از دهه ۳۰ وارد کشور شد روستا‌ها با فناوری پمپ آبرسانی می‌شدند، این چاه‌های دیزلی باعث خرسندی مردم بود، زیرا آبخوان‌ها هم پرآب بودند، در شمال کشور و حتی در بخش شرقی مرودشت چاه‌های آرتزین را داشتیم یعنی آب چاه فوران می‌کرد و به سطح زمین می‌رسید و نیاز به حفاری نداشت، مکمل این مسئله در همان برهه اصلاحات ارضی رخ داد یعنی با دید عدالت اجتماعی توزیع زمین انجام شد و اراضی را از مالکان گرفتند و در قطعات کوچک‌تر به خرده‌مالکان دادند و به این ترتیب کشاورزان خرد هر کدام متقاضی حفر چاه شدند، بعبارت دیگر بخشی از آمار کنونی چاه‌های کشور محصول سیاست اصلاحات ارضی بود که درواقع به تعداد تقاضا‌ها اضافه کرد، پراکندگی اراضی هم به این ماجرا اضافه و هدررفت منابع آب گسترده شد، در حالی که زمان ارباب‌رعیتی مالک چاه را حفر می‌کرد و آب را به صورت ساعتی توزیع می‌کرد، ولی وقتی اراضی خرد شد هر صاحب زمینی خود چاه حفر کرد، بعبارت دیگر بخشی از تعداد زیاد چاه مربوط به این قانون در کنار فناوری پمپ بوده است.

وی گفت: در سال ۱۳۴۲ قانون آب و نحوه ملی شدن آن را داشتیم این قانون درواقع علیرغم نامش آب را دولتی کرد یعنی به سمت برنامه اعطای مجوز رفتیم در حالی که تا ۱۳۴۲ آب ملی بود در پی این اقدام هر کسی تلاش می‌کرد برای دسترسی به این منبع تجدیدپذیر داخل زمین و آبخوان‌ها نفر اول باشد، چون بر اساس قاعده هرکس قدیمی‌تر است مجوزش از اعتبار بالاتری برخوردار بوده و بر نفرات بعدی مقدم است، به این ترتیب با این مسابقه‌ای که ترتیب دادیم به یک میلیون حلقه چاه رسیدیم که نتیجه آن تباهی و نابودی آبخوان‌های ایران است.

مختاری خاطرنشان کرد: اکنون اگر اقدامات یاد شده را به صورت بسته سیاستی در ظرف توسعه نگاه کنیم از دهه ۶۰ نیز به کشاورزی متکی شدیم و اتکا به کشاورزی به معنای بهره‌برداری بیشتر از آبخوان‌ها بوده است و نگاه خودکفایی و تشویق به کشت گندم به افزایش تقاضا برای حفر چاه دامن زد، یعنی این گفتمان در دهه ۶۰ حاکم شد و در دوره احمدی‌نژاد نیز شدت یافت یعنی تولید ۱۴ میلیون تن گندم در کشور جزء افتخارات و عملکرد مثبت دولت مطرح شد و این در حالی است که با وجود اضافه شدن این کشت همچنان هر سال به طور میانگین ۷ میلیون تن وارد می‌شود.

وی بیان داشت: ما برای اهدافی کوتاه و گذرا به آبخوان‌ها فشار وارد کردیم و اکنون نیز با احداث سد‌های زیاد تعادل در آبخوان‌ها را هم بهم می‌زنیم یعنی در پایین‌دست ایجاد معضل می‌کنیم، هم رودخانه‌ها را خشکاندیم و هم اینکه سطح آب چاه‌ها را که با منابع آب رودخانه‌ها ارتباط داشته کاهش دادیم و ناچار شدیم چاه‌ها را عمیق‌تر حفر کنیم که نمونه آن در مثلا اصفهان و مرودشت که از جمله بحرانی‌ترین دشت‌ها از نظر فرونشست هستند و به این ترتیب در نتیجه انبوهی از سیاست‌های نادرست شتابزده کاری با آبخوان‌ها کردیم که امروز درمان سخت شده است.

این کارشناس حوزه آب گفت: اکنون به اینجا رسیدیم که تعداد چاه‌ها را مرتب افزایش و ۳۰ درصد جامعه کشاورزی را به چاه وابسته کردیم و امروز اگر از دید واقع‌گرایانه به ماجرا نگاه کنیم اینکه در برخی مناطق مثل اصفهان و فلات مرکزی بارگذاری سنگینی داشته‌ایم که مستعد بیابان شدن هستند و درواقع حوضه آبریز فلات مرکزی بحرانی‌ترین وضعیت را در کل کشور دارد.

وی تصریح کرد: اکنون یک راهکار بازنگری در مدیریت منابع آب سطحی است یعنی از این طریق می‌توانیم رودخانه‌ها را به شادابی پیشین بازگردانیم، در حال حاضر از دید فیزیکی سفره‌ها و آبخوان‌هایی که آسیب دیده‌اند و با فرونشست مواجه می‌شوند، زیرا وقتی سفره افت کرد به این معناست که آبخوان را تخریب و از دست داده‌ایم و تنها در گذر زمان با بارش‌ها و طی چند صد سال و با کنترل سیلاب می‌توانیم درمان کنیم.

مختاری بیان داشت: اکنون دشت‌ها مانند بیماری هستند که سرطان در تار و پود آن حرکت کرده و باید شیمی‌درمانی شوند تا رودخانه‌ها برقرار و دشت‌ها احیا شوند، امکان درمان بسیار کم است، ولی تاحدی جا دارد که بخشی از آبخوان و جریان رودخانه‌ها به زمان ۳۰ و ۴۰ و یا ۱۰۰ سال پیش برگردند، اما در کل ۴۰ درصد آبخوان‌های ایران هرگز باز نخواهند گشت. به طوری که شاهدیم مثلا در دشت قره‌باغ فسا که افت سطح آبخوان بسیار شدید است و یا کبودرآهنگ همدان بازگشتی وجود ندارد و درمانی برای آن‌ها پیش‌بینی نشده است.

این کارشناس حوزه آب تاکید کرد: یکی از راهکار‌ها اینکه بارگذاری‌ها باید برداشته شوند تا آبخوان‌ها حفظ شوند، یعنی بخش کشاورزی باید حذف و صنعت و گردشگری که آب کمتری مصرف می‌کنند، توسعه داده شود و در کنار آن واردات مواد غذایی انجام شود تا بتوان تاحدی بخشی از مشکلات آبخوان‌ها را رفع کرد، ولی در هر حال به طور خوشبینانه ۴۰ درصد آسیبی که به جغرافیای ایران وارد شده قابل بازگشت نیست.

منبع: فرارو

کلیدواژه: خشکسالی آبخوان های ایران قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل فناوری پمپ رودخانه ها هزار حلقه آبخوان ها چاه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۰۷۷۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیریت بازار کالای اساسی جدی گرفته شود

به گزارش خبرنگار مهر، رصد هفتگی بازار تغییرات کالاها را با جزئیات نشان می‌دهد.

وضعیت بازار کالاهای اساسی

تخم مرغ و روغن: بازار تخم مرغ و روغن وضعیت به‌سامان داشته و قیمت‌ها در یک سال اخیر تقریباً تثبیت شده بود.

لبنیات: هنگامی که کالاها در بازار با افزایش قیمت و ریزش تقاضا مواجه می‌شوند تخفیف گذاشته می‌شود تا آرام آرام ذهن خریداران با قیمت جدید آماده شود. اما سال گذشته در بازار لبنیات تا روزهای پایانی بیشتر فروشندگان ناچار بودند برخی محصولات کم مصرف تر را که در شرایط فعلی از سبد کالایی خانوارها حذف شده با قیمت بسیار کمتر از روی کالا به فروش برسانند. به عنوان مثال برخی دبه‌های ماست که روی آنها قیمت مصرف کننده ۹۹ هزار تومان درج شده بود در بیشتر فروشگاه‌ها با نرخ ۷۵ هزار تومان به فروش می‌رسید.

حبوبات: امسال هم این امر برای حبوبات در حال تکرار است و در حالی که قیمت مصرف کننده روی بسته ۹۰۰ گرمی لوبیا قرمز ۱۴۴.۹۰۰ خورده با تخفیف ۱۱۸.۹۰۰ به فروش می‌رسد.

برنج: اما بازار برنج که در دو سال اخیر با حجم زیادی از برنج‌های خارجی مواجه بود و به دلیل جهش قیمت برنج ایرانی و کاهش قدرت خرید مردم موجب رکود بازار محصولات داخلی شده بود امسال کاهش بسیاری دارد. کمتر فروشگاه زنجیره‌ای دارای برنج هندی یا پاکستانی است و همچنین دیگر خبری از برنج‌های تایلندی و تایوانی ارزان قیمت در برخی فروشگاه‌های دولتی نیست. سال گذشته که برنج شمشیری هر کیلو گرم بین ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان عرضه می‌شد امسال به حدود ۹۰ هزار تومان رسیده است در حالی که برنج هاشمی به عنوان گران‌ترین برنج داخلی سال گذشته به مبلغ ۸۸ هزار تومان هم خرید و فروش می‌شد.

در حال حاضر هر کیلو گرم برنج هاشمی ۱۲۰، طارم ۱۱۰، فجر ۱۰۰ و شمشیری ۹۰ هزار تومان است.

چای: چای نوشیدنی گرم روزانه ایرانیان است. معمولاً روزانه هر فرد یک استکان چای مصرف می‌کند. جالب است با وجود مصرف چای در کشور این کالا از سبد معیشت جامعه کارگران برای تعیین حداقل دستمزد از سال ۱۳۹۵ حذف شد.

چای هم مانند برنج در مقطع زمانی با افزایش حجم بالا واردات رو به رو شد و این امر بازار محصولات تولید داخل را تحت شعاع قرار داد. در ادامه هم پرونده چای دبش اما و اگرهای چای وارداتی را وارد دست‌انداز دیگری کرد.

هزینه‌های بدنه دولت، کسری بودجه سبب شده تا دولت آن را در بحث مالیات و حذف یارانه کالاهای اساسی جبران کند. امروز اگر به مشخصات درج شده روی اقلام خوراکی دقت کنید برخی کالاها یا برخی برندها خورده «معاف از مالیات ارزش افزوده» که از آن جمله می‌توان به روغن، شیر، ماست و… اشاره کرد. امسال که مالیات ارزش افزوده با یک درصد افزایش به ۱۰ درصد رسیده چای از فهرست کالاهای معاف از این مالیات حذف شده و این موضوع از سوی فعالان بازار مورد گلایه قرار گرفته است. حذف معافیت مالیاتی قطعاً نرخ این نوشیدنی روزانه را در بازار دچار تغییرات اساسی می‌کند.

زعفران: در راستای سیاست فروش شفاف زعفران در بورس و استقبال متقاضیان در عرضه زعفران در فروردین، ۱۵۰۰ کیلوگرم زعفران دیگر از زعفران‌های سال ۱۴۰۱ تعاونی‌های روستایی در بورس کالا عرضه شد.

بر اساس این گزارش، این سبد زعفران که مربوط به تولیدات استان خراسان رضوی در سال ۱۴۰۱ است، با قیمت پایه ۹۴ میلیون تومان در ازای هر کیلوگرم و با حداقل خرید ۱۰ کیلوگرم با شرایط اعلامی مندرج در آگهی بورس کالا، پنجم اردیبهشت ماه توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران عرضه شد.

تاکید بر حراست از اراضی کشاورزی

رئیس سازمان امور اراضی کشور در چهل و هشتمین نشست قرارگاه مرکزی صدور اسناد، حفظ کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی تاکید کرد: هر گونه الحاق زمین به طرح هادی روستایی مستلزم دریافت مجوز از کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها است. تخصیص اراضی کشاورزی درجه یک و دو برای هر فعالیتی جز کشاورزی ممنوع است و همه استان‌ها باید به این موضوع توجه داشته باشند.

حریمی که نقض شد

باغ گیاه شناسی ملی ایران یکی از ۱۰ باغ گیاهی برتر جهان بوده که در خاورمیانه بزرگترین باغ گیاه شناسی شناخته می‌شود. این ثروت ملی در منطقه ۲۲ شهر تهران قرار دارد که مدتی است به دلیل ساخت و سازهای اطراف آن خبرساز شده است. این مساله محدود به باغ گیاه شناسی تهران نبوده و سایر باغ‌های گیاه شناسی کشور را نیز تهدید می‌کند.

در نشست شورای پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور که با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهور تشکیل شد، پروژه بلندمرتبه‌سازی در حاشیه باغ گیاه‌شناسی ملی ایران تا سقف ۵ طبقه محدود شد.

گرچه ساخت همین ۵ طبقه نیز تبعات زیانبار و غیرقابل جبرانی برای باغ در پی خواهد داشت؛ به همین دلیل خواسته به حق این مؤسسه، توقف پروژه و انتقال کامل آن به محل دیگری است.

چوب حراج به زمین‌های حاصلخیز

نگرانی از حذف اراضی کشاورزی و از دست رفتن بستر امنیت غذایی دغدغه‌ای است که امروز در کشور مساله ساز شده است. معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور زراعت، هم مهمترین موضوع نگرانی بشر در آینده را تأمین آذوقه عنوان کرد و گفته، این مسأله نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد تلاش محققان، پژوهشگران و مروجان عرصه کشاورزی است تا با جلوگیری از خروج کشاورزان از عرصه تولید و نابودی اراضی کشاورزی، مورد غضب آیندگان قرار نگیرند.

اگر امروز از حاکمان قاجار برای قراردادهای ترکمن‌چای و گلستان و یا از حاکمان پهلوی بابت واگذاری بحرین که شامل بخش وسیعی از ساحل جنوبی خلیج فارس است، عصبانی هستیم؛ آیندگان نیز از ما برای عدم جلوگیری از نابودی کشاورزی نخواهند گذشت.

وی افزود، ترس من برای روزی است که حتی نتوانیم یک هکتار از اراضی را برای کار تحقیقاتی در اختیار داشته باشیم.

همکاری دوجانبه

وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران پس از پایان دیدار رسمی سران ایران و پاکستان و امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری، با همتای پاکستانی خود دیدار کرد.

تفاهم‌نامه همکاری در بخش بهداشت دامی یکی از ۸ سند همکاری است که بین دو کشور ایران - پاکستان امضا شد.

همچنین قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی حضور پررنگ در رویدادهای تجاری و نمایشگاه‌های بزرگ مرتبط اصلاح روش‌های بازگشت ارز حاصل از صادرات و نیز توسعه زیرساخت‌های گمرکی و تجهیز زنجیره سرد لجستیک حمل و نقل کالای کشاورزی را از جمله برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای دستیابی به هدف صادرات محصولات کشاورزی برشمرد و گفت، با توجه به اینکه پاکستان کشور اسلامی است، می‌توان بحث واردات گوشت و دام زنده از آن کشور را بررسی و پیگیری کرد. از سوی دیگر ذرت دامی که در این کشور کشت می‌شود از کیفیت مطلوب و قیمت مناسب برخوردار بوده و جز نهاده‌های مورد نیاز ایران است.

گفتنی است؛ از جمله مواردی که در سفر ریاست جمهوری در سفر پاکستان پیگیری شد بحث کشت قراردادی، تهاتر کالاهای اساسی و سایر اقدامات زیرساختی بود.

کد خبر 6087729 فاطمه امیر احمدی